Inmiddels ben ik alweer ruim een week in Nederland. Maandagavond 2 maart landde ik weer op Schiphol na ruim 100 dagen Azië. Het eindverslag van m'n stage is ingeleverd, dus nu is het wacht op een cijfer, waarmee ik volledig klaar ben met studeren. Dat is een mooi moment om eens een en ander te schrijven over de tweeënhalve week die ik in Zuid-Korea heb doorgebracht.

De eerste drie dagen heb ik door Seoul gedwaald: het Olympisch Park, één va de paleizen (Gyeongbokgung), de oude stadswal en de drukke straatjes met kraampjes, winkeletjes en restaurantjes in o.a. Itaewon. De verschillende markten (Namdaemun, Dongdaemun) met vaak ongedefinieerde (etens)waren zijn erg leuk om overheen te struinen. Seoul is oorspronkelijk gebouwd tussen een aantal bergen, maar inmiddels ruim daar buiten gegroeid. Hoewel de stad zelf vaak erg druk is, kan je daar zo de drukte uit lopen. De oude stadswal loopt dwars over deze bergen en staat daar her en der nog overeind. In de stad zijn de imposante stadspoorten bewaard gebleven. De paleizen laten (net als de tempels) mooi de overeenkomsten en verschillen met de Japanse bouwstijl zien. In beide gevallen zijn het vaak grote houten gebouwen met een kenmerkend dak, maar de kleuren zijn duidelijk anders in beide landen.

Ook de cultuur vertoond absoluut overeenkomsten, maar er zijn ook duidelijke verschillen. Japaners zijn over het algemeen iets behulpzamer en opener dan Koreanen. In beide landen is het niveau van Engels niet overal even goed, maar Japaners zullen hun uiterste best doen om je te begrijpen en duidelijk te maken wat ze bedoelen. Koreanen willen nog wel eens minuten in het Koreaans blijven doorpraten en dan verbaasd zijn dat je ze niet hebt begrepen. Zuid-Korea is overigens absoluut geen vervelend land om te verblijven!

Uiteraard kon een trip naar de grens met Noord-Korea niet ontbreken. De eerste stop was een uitzichtpunt van waaruit je Keasong (de industriële stad waar Noord-Koreanen werken voor Zuid-Koreaanse bedrijven), Kijong-dong (propaganda village waar lang niet alle gebouwen echt zijn en 'ramen' zo nu en dan geschilderd zijn) en één van de hoogste vlaggenmasten ter wereld (160 met, de vlag weegt 136 kg) kan zien. Enkele kilometers verderop ligt Dora-san station. Dit is het laatste station voor de grens aan het spoor naar Pyongyang. Enkele jaren terug heeft er een tijdje een trein gereden, maar tegenwoordig kan je enkel richting Seoul. Het station is met een flinke rij immigratiebalies wel volledig klaar voor het openen van de grens. Eén van de vele uitingen van de (in mijn ogen) toch wat ijdele hoop op een normale relatie of zelfs hereniging.

Na een lunch bracht de bus ons naar de Third Infiltration Tunnel. Het verhaal gaat dat Noord-Korea 17 tunnels onder de grens door heeft gegraven, waardoor soldaten het zuiden kunnen binnenvallen en oprukken naar Seoul. Tot nu toe zijn er vier gevonden, maar er is verder weinig bekend over eventuele andere tunnel en zoals de gids antwoordde op een vraag waar ze het antwoord niet op kende: 'de Noord-Koreanen hebben het ons niet verteld'. Deze tunnel is gedeeltelijk open voor publiek, maar halverwege afgesloten en voorzien van de mogelijkheid om hem onder wat te zetten voor het geval de Noord-Koreanen op het idee zouden komen hem alsnog te willen gebruiken. Die Noord-Koreanen hebben trouwens de wanden zwart geschilderd om te kunnen zeggen dat ze op zoek waren naar kolen. Het gebied wordt echter gekenmerkt door een bodem van met name graniet, dus dit is een wat ongeloofwaardig verhaal. De film die hier getoond werd, is een voorbeeld van dat Zuid-Korea ook vrij goed is in propaganda, zij het misschien iets subtieler dan Noord-Korea. Een eventuele eenwording wordt op een landkaart vertolkt door het blauwe zuiden en rode noorden samen te voegen en blauw te kleuren. Om de film nog even te quoten: 'And until that day, The DMZ will live forever'. Daarbij komt het volgens Zuid-Korea vooral neer op welwillendheid van Noord-Korea.

De laatste stop is Camp Bonifas en de Joint Security Area. Hier staan enkele gebouwen letterlijk op de grens. Binnen loopt die dwars over de tafels en dit is de enige plek waar je eventje Noord-Koreaans grondgebied kan betreden. Terwijl je op het bordes van een gebouw in Zuid-Korea staat zie je aan de overkant een Noord-Koreaan een toneelstukje opvoeren door af en toe een rondje te marcheren. Ook de Zuid-Koreanen voeren eigenlijk gewoon een toneelstuk op, want de militairen staan daar niet als er geen tours zijn. Hier realiseerde ik me hoe gecommercialiseerd dat conflict is en hoe vreemd dat eigenlijk is. Beide kanten organiseren excursies en verdienen op die manier aan het conflict en er zijn flink wat souvenirwinkels te vinden. Het is een hele vreemde situatie en het voelt gek om daar rond te lopen, maar het is ook absoluut iets wat je eigenlijk niet wilt missen als je in Korea bent. Net als de rest van het verleden van bezetting en oorlog neemt het een belangrijke plek in en komt het op veel plaatsen naar voren.

Inmiddels heb ik besloten dit verhaal in delen te gaan schrijven, dus binnenkort meer.